Hiệu ứng chim mồi là gì? Hiệu ứng chim mồi trong Marketing

Hiệu ứng chim mồi là một hiệu ứng khá phổ biến trong kinh doanh được nhiều doanh nghiệp áp dụng trong việc thu hút sự chú ý của khách hàng, đồng thời thôi thúc họ mua hàng bằng các “chiến thuật tâm lý”. Vậy, hiệu ứng chim môi được thực hiện ra sao, thao túng tâm lý khách hàng như thế nào? Cùng tìm hiểu chi tiết trong bài viết sau bạn nhé!

I. Hiệu ứng chim mồi là gì?

Hiệu ứng chim mồi (bait-and-switch effect) là một chiến lược tiếp thị mà một doanh nghiệp sử dụng để thu hút khách hàng bằng một ưu đãi hoặc sản phẩm hấp dẫn, nhưng sau đó thay đổi hoặc thay thế nó bằng một ưu đãi hoặc sản phẩm khác kém hơn hoặc có giá trị thấp hơn.

Cách thức thường xảy ra của chiến lược chim mồi là khi một doanh nghiệp quảng cáo một sản phẩm hoặc ưu đãi hấp dẫn với giá rẻ hoặc đặc biệt để thu hút sự quan tâm của khách hàng. Khi khách hàng đã bị thu hút và đến cửa hàng hoặc truy cập trang web, họ thường được thuyết phục hoặc bị ép buộc chấp nhận một sản phẩm hoặc ưu đãi khác không phải là lý do ban đầu mà họ đã quan tâm.

Hiệu ứng chim mồi không lành mạnh có thể gây thất vọng và sự mất niềm tin của khách hàng đối với doanh nghiệp và có thể gây ảnh hưởng xấu đến hình ảnh và danh tiếng của công ty. Nó là một hình thức tiếp thị không công bằng và không đạo đức, trong nhiều trường hợp, có thể vi phạm các quy định về quảng cáo và bảo vệ người tiêu dùng.

II. Các lĩnh vực thường áp dụng chiến lược chim mồi

Hiệu ứng chim mồi có thể được áp dụng trong nhiều lĩnh vực khác nhau và các hình thức này thường không được đánh giá cao về đạo đức và có thể gây hại đến lòng tin của khách hàng.

Một số lĩnh vực thường áp dụng chiến lược chim môi có thể kể đến như:

• Bán lẻ: Các cửa hàng bán lẻ có thể quảng cáo một sản phẩm hoặc ưu đãi hấp dẫn để thu hút khách hàng đến cửa hàng. Tuy nhiên, khi khách hàng đến, sản phẩm hoặc ưu đãi đó có thể không còn có sẵn hoặc bị thay thế bằng một sản phẩm khác với giá trị thấp hơn.
• Dịch vụ du lịch: Các công ty du lịch có thể quảng cáo các gói tour hấp dẫn với giá cực kỳ hấp dẫn để thu hút khách hàng. Tuy nhiên, khi khách hàng đặt tour, họ có thể bị đưa vào các gói tour khác với giá cao hơn hoặc không đáp ứng được những mong đợi ban đầu.

• Bất động sản: Trong ngành bất động sản, một chiến thuật chim mồi có thể là quảng cáo một căn nhà hoặc căn hộ với giá rất hấp dẫn, nhưng khi khách hàng tới tham quan, nó đã được bán hoặc không còn sẵn. Sau đó, họ sẽ được đề xuất các tùy chọn khác với giá cao hơn hoặc không phù hợp.
• Dịch vụ tài chính: Các công ty tài chính, chẳng hạn như ngân hàng hoặc công ty tín dụng, có thể quảng cáo các gói sản phẩm hoặc dịch vụ với lãi suất hấp dẫn hoặc ưu đãi đặc biệt. Tuy nhiên, khi khách hàng đăng ký, họ có thể bị chuyển sang các gói có lãi suất cao hơn hoặc không có những ưu đãi ban đầu.
• Thực phẩm và đồ uống: Nhà hàng hoặc quán cà phê có thể quảng cáo các ưu đãi đặc biệt, như món ăn hoặc đồ uống miễn phí hoặc giảm giá. Tuy nhiên, khi khách hàng đến, họ có thể bị giới hạn về lựa chọn hoặc phải chấp nhận mức giá thực tế cao hơn.

III. Tác động tâm lý học của chim mồi

Hiệu ứng chim mồi không chỉ gây tác động tiêu cực đến tâm lý của khách hàng, mà còn có thể gây hại đến hình ảnh và danh tiếng của doanh nghiệp. Khi gặp phải hiệu ứng chim mồi, cảm giác của khách hàng sẽ vô cùng tồi tệ, họ sẽ trải qua tâm lý thất vọng, mất niềm tin, căng thẳng và điều tất yêu mà doanh nghiệp nhận được đó là không giữ chân được khách hàng.

• Sự thất vọng: Khi khách hàng bị thay đổi hoặc thực hiện một ưu đãi hoặc sản phẩm khác so với lời hứa ban đầu, họ có thể cảm thấy thất vọng vì không nhận được những gì họ mong đợi. Sự thất vọng này có thể gây mất niềm tin và đánh mất lòng trung thành của khách hàng.

• Sự mất niềm tin: Hiệu ứng chim mồi có thể gây ra sự mất niềm tin đối với doanh nghiệp hoặc thương hiệu. Khách hàng có thể cảm thấy rằng doanh nghiệp đang thu hút sự quan tâm của mình bằng sự lừa dối.
• Gây căng thẳng: Khi khách hàng đã đặt niềm tin vào một ưu đãi hoặc sản phẩm cụ thể, nhưng sau đó bị thay đổi hoặc thất vọng, điều này có thể gây ra căng thẳng và không hài lòng. Cảm giác này có thể ảnh hưởng đến quan hệ giữa khách hàng và doanh nghiệp.
• Ảnh hưởng đến hình ảnh và danh tiếng: Hiệu ứng chim mồi có thể gây ảnh hưởng tiêu cực đến hình ảnh và danh tiếng của doanh nghiệp. Khách hàng không chỉ ảnh hưởng đến trải nghiệm cá nhân mà còn có thể chia sẻ trải nghiệm xấu của họ với người khác, làm giảm độ tin cậy và ảnh hưởng đến uy tín của doanh nghiệp.

• Mất khách hàng: Hiệu ứng chim mồi có thể dẫn đến mất khách hàng. Khi khách hàng cảm thấy không hài lòng hoặc không tin tưởng vào doanh nghiệp, họ có thể quyết định chuyển sang đối thủ hoặc từ chối mua hàng trong tương lai.

IV. Ý nghĩa của hiệu ứng chim mồi

Hiệu ứng chim mồi có ý nghĩa ngắn hạn cho doanh nghiệp bằng cách tăng doanh số bán hàng hoặc thu hút khách hàng. Tuy nhiên, nó có thể gây hại lớn đến hình ảnh và uy tín của doanh nghiệp và tạo ra sự thất vọng và mất niềm tin đối với khách hàng. Do đó, việc xây dựng một chiến lược tiếp thị đạo đức và trung thực là rất quan trọng để duy trì lòng tin và lòng trung thành của khách hàng trong thời gian dài.

1.  Đối với doanh nghiệp

• Tác động ngắn hạn: Hiệu ứng chim mồi có thể tạo ra một lượng lớn khách hàng hoặc tăng doanh số bán hàng trong thời gian ngắn. Điều này có thể tạo ra một cảm giác về sự thành công và tiềm năng kinh doanh cho doanh nghiệp.
• Tác động dài hạn: Hiệu ứng chim mồi có thể gây hại đến hình ảnh và uy tín của doanh nghiệp trong lòng khách hàng. Khách hàng có thể cảm thấy bị lừa dối và mất niềm tin vào doanh nghiệp, dẫn đến mất khách hàng và khó khăn trong việc xây dựng lòng trung thành và tạo dựng mối quan hệ lâu dài.

2.  Đối với khách hàng

• Sự thất vọng và mất niềm tin: Chiến lược chim mồi có thể gây ra sự thất vọng và mất niềm tin của khách hàng đối với doanh nghiệp. Họ có thể cảm thấy bị lừa dối hoặc không nhận được giá trị thực sự từ doanh nghiệp, dẫn đến mất lòng tin và sự không hài lòng.
• Mất thời gian và công sức: Khách hàng đã dành thời gian và công sức để tìm hiểu và quan tâm đến sản phẩm hoặc ưu đãi ban đầu. Khi bị thay đổi hoặc không đáp ứng được mong đợi, họ sẽ cảm thấy lãng phí thời gian và công sức của mình.

V. Các chiến thuật trong hiệu ứng chim mồi trong Marketing

Trong lĩnh vực Marketing, chiến lược chim mồi được áp dụng trong một số cách để tác động đến hành vi và quyết định của khách hàng. Dưới đây là một số ví dụ về cách hiệu ứng chim mồi được sử dụng trong marketing.

1. Khách hàng thoải mái lựa chọn

Chiến thuật này tạo ra một môi trường hoặc tình huống mà khách hàng cảm thấy thoải mái và tự tin trong việc lựa chọn sản phẩm hoặc dịch vụ. Điều này có thể được đạt được bằng cách cung cấp nhiều tùy chọn, biến thể hoặc gói sản phẩm khác nhau để khách hàng có thể chọn theo ý thích của họ.

Điều quan trọng cần lưu ý khi thực hiện chiến thuận này đó là doanh nghiệp nên tạo cho khách hàng tâm lý mua được nhiều hàng với giá hời. Đây cũng là chiến thuật đã làm nên sự thành công cho nhiều thương hiệu bán thức ăn nhanh và bán lẻ. 

2. Quy luật 100

Quy luật 100 cũng là một “chiêu thức” trong chiến lược chim mồi được nhiều doanh nghiệp áp dụng. Quy luật 100 dựa trên tâm lý quan tâm đến sản phẩm khuyến mãi, giảm giá nhiều hơn của khách hàng. Đây cũng là yếu tố đầu tiên giúp doanh nghiệp ghi điểm trong mắt khách hàng và thôi thúc họ tìm đến gian hàng, cửa hàng để tham quan và mua sắm. 

Quy luật 100 có 2 đặc điểm chính tương ứng với 2 nhóm giá trị sản phẩm chính, cụ thể như:

• Đối với các sản phẩm có giá trị cao, từ hàng triệu trở lên thì giá trị được giảm sẽ tính trực tiếp bằng tiền. 
• Đối với các sản phẩm có giá trị thấp hoặc tầm trung thì khách hàng sẽ yêu thích giảm giá theo tỷ lệ phần trăm hơn. 

3. Đánh lừa sự lựa chọn

Đánh lừa sự lựa chọn của khách hàng thường được ứng dụng trong việc xây dựng giá của các combo, gói sản phẩm nhằm thúc đẩy khách hàng mua nhiều sản phẩm hơn so với nhu cầu ban đầu. Chiến thuật này tạo cho khách hàng tâm lý mua được nhiều hàng hơn với giá hời. 

4. Hiệu ứng con số bên trái

Hiệu ứng con số bên trái cũng là một “chiêu” đánh lừa tâm lý khách hàng hiệu quả được nhiều doanh nghiệp áp dụng. Tức là, doanh nghiệp sẽ đặt giá giảm và giá gốc cạnh nhau, điều này sẽ thúc đẩy khách hàng mua nhiều sản phẩm hơn. Họ sẽ nghĩ rằng doanh nghiệp sẽ chịu thiệt về khoản giảm giá đó, tuy nhiên lại giúp doanh nghiệp bán được số lượng sản phẩm lớn hơn. 

VI. Áp dụng hiệu ứng chim mồi trong kinh doanh

Áp dụng hiệu ứng chim mồi trong kinh doanh có thể giúp gia tăng hiệu quả Marketing và tạo ra sức hút đối với khách hàng. Dưới đây là một số cách áp dụng chiến lược chim mồi trong kinh doanh:

• Tạo ra ưu đãi đặc biệt: Cung cấp một ưu đãi đặc biệt, khuyến mãi hoặc giá trị miễn phí cho khách hàng bằng phiếu giảm giá, quà tặng miễn phí hoặc dịch vụ bổ sung. Điều quan trọng là tạo ra sự hấp dẫn và giá trị đáng chú ý để khách hàng muốn tiếp tục mua hàng.
• Sử dụng quy luật khan hiếm: Đặt giới hạn thời gian hoặc số lượng sản phẩm để tạo ra cảm giác khan hiếm và áp lực cho khách hàng. Ví dụ, có thể chỉ áp dụng giá ưu đãi trong một khoảng thời gian ngắn hoặc giới hạn số lượng sản phẩm có sẵn.

• Tận dụng khả năng xã hội: Sử dụng đánh giá tích cực, bình luận hoặc chứng nhận từ khách hàng hiện tại để tạo ra sự tin tưởng và khích lệ khách hàng khác tiếp cận sản phẩm hoặc dịch vụ của bạn. Cách thức này có thể được thực hiện thông qua việc hiển thị các đánh giá khách hàng trên trang web hoặc mạng xã hội.
• Tạo ra sự lựa chọn thoải mái: Đưa ra nhiều tùy chọn, biến thể hoặc gói sản phẩm để khách hàng có thể chọn lựa theo nhu cầu và sở thích của họ. Điều này giúp khách hàng cảm thấy có quyền kiểm soát quá trình mua hàng và tạo ra sự hài lòng.
• Đặt giá trị hoặc số liệu quan trọng bên trái: Để tạo ra ấn tượng rẻ hơn, đặt giá trị hoặc số liệu quan trọng bên trái của con số chữ số thập phân. Ví dụ, giá trị hiển thị là 9.999.000 đồng thay vì 10.000.000 đồng. Hiệu ứng này làm cho giá trị trông thấp hơn và hấp dẫn hơn trong mắt khách hàng.

Nhớ rằng, quan trọng nhất là áp dụng các chiến thuật chim mồi một cách công bằng và không gian dối khách hàng. Đảm bảo rằng giá trị và lợi ích của sản phẩm hoặc dịch vụ đáp ứng được mong đợi của khách hàng.

VII. Ví dụ về hiệu ứng chim mồi của Apple

Apple là một trong những công ty công nghệ tiên phong và được biết đến với việc đem đến các sản phẩm và dịch vụ đổi mới và đẳng cấp, tạo nên một cộng đồng người hâm mộ rất lớn trên toàn thế giới. Các dòng sản phẩm của Apple luôn làm điên đảo giới hâm mộ ngay cả khi chỉ mới là bản thiết kế, hàng tỷ sản phẩm cũng đã được bán ra trong sự săn đón của khách hàng trên toàn thế giới. Apple cũng có thể xem là “bậc thầy” trong việc vận dụng hiệu ứng chim mồi đã đạt được những thành công đáng mơ ước như hiện nay. 

Trong đó, nổi bật nhất là quy luật khan hiếm mà Apple đã tạo ra trong tâm trí khách hàng khi giới thiệu các phiên bản iPhone mới. Họ thông báo rằng số lượng sản phẩm có hạn và chỉ được phân phối trong một khoảng thời gian ngắn. Điều này tạo ra sự áp lực và sự kích thích mua sắm cho khách hàng, đồng thời gây tò mò và mong đợi về sản phẩm mới.

Apple luôn ra mắt các dòng iPhone mới với nhiều phiên bản và mức giá khác nhau. Đây là quy luật về sự thoải mái lựa chọn trong hiệu ứng chim mồi, khách hàng sẽ được cung cấp nhiều sự lựa chọn về kích thước màn hình, dung lượng lưu trữ và tính năng để phù hợp với nhu cầu và ngân sách. 

Mặt khác, Apple cũng tận dụng sức mạnh của các đánh giá tích cực, bình luận và phản hồi từ các khách hàng hài lòng. Yếu tố này cũng được sử dụng trong các chiến dịch quảng cáo và trang web của Apple, tạo ra sự tin tưởng và khích lệ khách hàng tiềm năng.

Ngoài ra, khi ra mắt phiên bản mới của iPhone, Apple thường kèm theo các ưu đãi và dịch vụ miễn phí. Ví dụ, khách hàng có thể được tặng kèm tai nghe không dây AirPods, dịch vụ lưu trữ iCloud miễn phí trong một thời gian nhất định hoặc miễn phí trải nghiệm các dịch vụ Apple như Apple Music trong một thời gian.

VIII. Kết luận

Có thể thấy, hiệu ứng chim mồi được xem là một trong những “chiến thuật” thao túng tâm lý khách hàng hiệu quả đem lại nhiều thành công cho các doanh nghiệp. Tuy nhiên, việc vận dụng hiệu ứng chim môi cần hết sức khéo léo và tuân theo chuẩn mực đạo đức trong kinh doanh để không tạo cho khách hàng cảm giác bị lừa dối. Hy vọng với những thông tin được đề cập đến trong bài viết có thể giúp doanh nghiệp tìm kiếm được cho mình những hướng kinh doanh phù hợp.