Phân tích thị trường là gì? Cách phân tích thị trường kinh doanh

Phân tích thị trường đóng vai trò cực kỳ quan trọng mà doanh nghiệp nào cũng không nên bỏ qua. Bởi việc phân tích, nghiên cứu kỹ đối tượng khách hàng mục tiêu cũng như đánh giá đối thủ cạnh tranh cùng ngành, cùng lĩnh vực sẽ giúp doanh nghiệp có nhiều lợi thế hơn trong việc đưa ra các sản phẩm, dịch vụ đánh đúng tâm lý, nhu cầu khách hàng, đồng thời tăng vị thế cạnh tranh. Vậy, phân tích thị trường cụ thể là gì? Cách phân tích ra sao? Cùng tìm hiểu chi tiết trong nội dung bài viết sau!

I. Phân tích thị trường là gì?

Phân tích thị trường là quá trình nghiên cứu và đánh giá các yếu tố ảnh hưởng đến thị trường để hiểu và dự đoán xu hướng, biến động và tình hình tổng quan của thị trường. Nó bao gồm việc thu thập, xử lý và phân tích dữ liệu liên quan đến thị trường như thông tin về sản phẩm, ngành công nghiệp, đối thủ cạnh tranh, khách hàng, xu hướng tiêu dùng, yếu tố kinh tế, chính sách và các yếu tố có thể ảnh hưởng khác.

Mục đích chính của việc phân tích thị trường là cung cấp thông tin và các nhận định hữu ích cho các doanh nghiệp và nhà đầu tư để họ có thể đưa ra quyết định chiến lược kinh doanh thông minh. Phân tích thị trường cũng giúp xác định thị trường tiềm năng, định vị cạnh tranh, đánh giá nhu cầu của khách hàng và dự báo xu hướng tương lai. 

Các phương pháp phân tích thị trường thường bao gồm phân tích SWOT, phân tích PESTEL, phân tích thị trường mục tiêu, phân tích đối tượng khách hàng, phân tích cạnh tranh, và phân tích xu hướng.

Phân tích thị trường cũng có thể được áp dụng cho nhiều loại thị trường khác nhau, bao gồm thị trường tài chính, thị trường tiêu dùng, thị trường bất động sản, thị trường công nghệ, và nhiều lĩnh vực khác.

II. Lợi ích của phân tích thị trường

Phân tích thị trường đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp thông tin và nhận định hữu ích để doanh nghiệp có thể hiểu rõ hơn về thị trường, định hình chiến lược kinh doanh, dự báo xu hướng, giảm rủi ro và tận dụng cơ hội thành công. Nó là một công cụ quan trọng giúp doanh nghiệp đưa ra quyết định thông minh và tối ưu hóa hoạt động kinh doanh của mình.

III. Phân tích thị trường bao gồm những gì?

Phân tích thị trường bao gồm việc nghiên cứu và đánh giá các yếu tố ảnh hưởng đến thị trường. Đây là quá trình thu thập và phân tích dữ liệu về sản phẩm, ngành công nghiệp, đối thủ cạnh tranh, khách hàng, xu hướng tiêu dùng và các yếu tố kinh tế để hiểu và dự đoán xu hướng, biến động và tình hình tổng quan của thị trường.

1. Phân tích thị trường theo quy mô và tính cạnh tranh

Phân tích thị trường theo quy mô và tính cạnh tranh là một phương pháp đánh giá và hiểu rõ hơn về cấu trúc và độ cạnh tranh của thị trường trong một ngành công nghiệp cụ thể.

• Phân tích theo quy mô thị trường: Phân tích theo quy mô thị trường tập trung vào việc đo lường và đánh giá kích thước của thị trường. Nó bao gồm xác định và đánh giá kích thước thị trường hiện tại và tiềm năng, tỷ lệ tăng trưởng, sự phân tán địa lý và các yếu tố khác như số lượng khách hàng, doanh thu, khối lượng bán hàng. 
• Phân tích tính cạnh tranh: Phân tích tính cạnh tranh tập trung vào việc đánh giá mức độ cạnh tranh và sức mạnh của các đối thủ trong thị trường. Nó bao gồm nghiên cứu các đối thủ cạnh tranh trực tiếp và gián tiếp, xác định sự tương đồng và khác biệt về sản phẩm, giá cả, vị trí thương hiệu, chiến lược tiếp thị, cũng như khả năng cạnh tranh.

Kết hợp phân tích theo quy mô và tính cạnh tranh, doanh nghiệp sẽ có một cái nhìn toàn diện về thị trường, từ đó định hình chiến lược kinh doanh phù hợp, tìm kiếm cơ hội phát triển và đối phó với các thách thức từ đối thủ cạnh tranh.

2. Dự đoán mức độ tăng trưởng thị trường

Dự đoán mức độ tăng trưởng thị trường trong phân tích thị trường giúp đưa ra những ước tính và dự báo về tốc độ phát triển của thị trường trong tương lai. Nó cho phép nhà đầu tư và doanh nghiệp đánh giá tiềm năng và kỳ vọng về mức độ mở rộng của thị trường. 

Từ đó xác định các chiến lược kinh doanh và quyết định đầu tư phù hợp. Dự đoán mức tăng trưởng thị trường cũng giúp phân tích sự cạnh tranh và xu hướng tiêu thụ, định hình chiến lược tiếp thị, phân phối và tạo ra kế hoạch kinh doanh dựa trên những dự báo thị trường chính xác.

3. Nghiên cứu phân tích các xu hướng thị trường

Nghiên cứu và phân tích các xu hướng thị trường đóng vai trò quan trọng trong việc định hình chiến lược kinh doanh, giúp đánh giá cạnh tranh, dự đoán và thích nghi với biến đổi, tối ưu hóa chiến lược tiếp thị, định hình sản phẩm/dịch vụ và đánh giá tiềm năng thị trường. Nó giúp doanh nghiệp hiểu rõ hơn về thị trường mục tiêu, khách hàng và đối thủ cạnh tranh và đưa ra quyết định kinh doanh thông minh để tăng cường lợi thế cạnh tranh.

4. Phân tích theo nhân khẩu học và phân đoạn

Phân tích theo nhân khẩu học giúp nhận biết các đặc điểm chung của nhóm khách hàng, trong khi phân tích theo phân đoạn tập trung vào sự đa dạng và sự khác biệt giữa các nhóm khách hàng. Kết hợp cả hai phương pháp này có thể mang lại cái nhìn toàn diện và sâu sắc hơn về thị trường và khách hàng, từ đó tạo ra các chiến lược kinh doanh và tiếp thị tối ưu.

• Phân tích theo nhân khẩu học: Phân tích theo nhân khẩu học tập trung vào việc nghiên cứu và đánh giá các thông tin về độ tuổi, giới tính, thu nhập, học vấn, địa lý và các yếu tố nhân khẩu học khác của khách hàng. Nhờ đó, doanh nghiệp có thể xác định và định hình các nhóm khách hàng, từ đó tạo ra các chiến lược tiếp thị và quảng cáo phù hợp.
• Phân tích theo phân đoạn: Phân tích theo phân đoạn liên quan đến việc phân chia thị trường thành các đối tượng nhỏ hơn, dựa trên các tiêu chí như đặc điểm hành vi, nhu cầu, sở thích hoặc yếu tố tâm lý. Bằng cách phân tích phân đoạn, doanh nghiệp có thể xác định các thị trường khác nhau và tạo ra các chiến lược tiếp thị tập trung vào từng phân đoạn riêng biệt, đáp ứng đúng nhu cầu và ưu thích của từng đối tượng khách hàng.

5. Phân tích thị trường về mặt lợi nhuận

Phân tích thị trường về mặt lợi nhuận là quá trình đánh giá và đo lường khả năng sinh lời của thị trường. Nó tập trung vào việc nghiên cứu các yếu tố liên quan đến thu nhập và lợi nhuận mà doanh nghiệp có thể đạt được từ hoạt động kinh doanh trên thị trường.

Trong quá trình phân tích thị trường về mặt lợi nhuận, người phân tích sẽ xem xét các yếu tố sau đây:

• Kích thước thị trường.
• Tốc độ tăng trưởng của thị trường.
• Đánh giá mức độ cạnh tranh trong thị trường.
• Tiềm năng lợi nhuận gồm giá cả, biên lợi nhuận, chi phí sản xuất và tiềm năng tăng trưởng doanh thu.
• Xu hướng và yêu cầu của khách hàng.
• Đánh giá chi phí và dự báo rủi ro.

6. Phân tích nguồn lực kinh doanh

Phân tích nguồn lực kinh doanh trong phân tích thị trường là quá trình đánh giá các tài nguyên, năng lực và yếu tố quan trọng khác mà doanh nghiệp sở hữu và có sẵn để đạt được lợi thế cạnh tranh trên thị trường. Phân tích này giúp  doanh nghiệp hiểu rõ và tận dụng các lợi thế và nguồn lực có sẵn để phát triển và đạt được thành công trong môi trường kinh doanh cạnh tranh.

Sau đây là một số yếu tố mà doanh nghiệp cần phải xem xét khi phân tích nguồn lực kinh doanh:

• Tài nguyên về vật chất.
• Tài nguyên về nhân lực.
• Năng lực quản lý.
• Văn hóa tổ chức.
• Bộ phận nghiên cứu và phát triển.
• Hệ thống công nghệ.
• Quan hệ đối tác.
• Tài chính và tài sản.
• Thương hiệu và danh tiếng.

7. Phân tích thị trường sản phẩm lựa chọn kênh phân phối

Phân tích thị trường sản phẩm và lựa chọn kênh phân phối là quá trình đánh giá và nghiên cứu các yếu tố liên quan đến thị trường mục tiêu của sản phẩm cụ thể và quyết định về các kênh phân phối phù hợp để đưa sản phẩm đến khách hàng. Quá trình này giúp doanh nghiệp hiểu rõ hơn về nhu cầu và ưu tiên của khách hàng, định hình chiến lược phân phối hiệu quả và tối ưu hóa việc tiếp cận thị trường.

Một số yếu tố mà doanh nghiệp cần quan tâm khi phân tích thị trường sản phẩm và lựa chọn kênh phân phối có thể kể đến như:

• Đặc điểm thị trường bao gồm các yếu tố như kích thước thị trường, sự phân bổ địa lý, độ tuổi, giới tính, thu nhập, hành vi mua hàng,… 
• Kênh phân phối hiện tại bao gồm các cửa hàng bán lẻ, website, mạng lưới phân phối, các kênh truyền thông.
• Tiềm năng kênh phân phối.
• Đặc điểm sản phẩm.
• Chi phí và hiệu quả của từng kênh phân phối.

8. Nghiên cứu dựa trên cấu trúc chi phí

Phân tích thị trường dựa trên cấu trúc chi phí là quá trình nghiên cứu và đánh giá các yếu tố liên quan đến chi phí trong quá trình sản xuất, tiếp thị và phân phối sản phẩm trên thị trường. Phân tích này giúp doanh nghiệp hiểu rõ hơn về cấu trúc chi phí của mình và tìm kiếm các cách để tối ưu hóa hiệu quả chi phí, tăng cường lợi thế cạnh tranh và tăng lợi nhuận.

Một số yếu tố phân tích thành phần cấu trúc chi phí cần phân tích bao gồm:

• Thành phần chi phí, bao gồm chi phí nguyên vật liệu, chi phí lao động, chi phí tiếp thị, quảng cáo, phân phối, quản lý,…
• Đánh giá tỷ lệ các thành phần trong cấu trúc chi phí.
• So sánh với ngành công nghiệp và đối thủ cạnh tranh.
• Định hướng chi phí.
• Đánh giá lợi ích và rủi ro.

IV. Cách phân tích thị trường kinh doanh cho doanh nghiệp

Phân tích thị trường kinh doanh cho doanh nghiệp là quá trình đánh giá và nghiên cứu các yếu tố liên quan đến thị trường mục tiêu của doanh nghiệp. Quá trình này giúp doanh nghiệp hiểu rõ hơn về môi trường kinh doanh, khách hàng, đối thủ cạnh tranh và các yếu tố khác để định hình chiến lược kinh doanh hiệu quả. 

1. Bước 1: Xác định mục tiêu phân tích 

Mục tiêu phân tích có thể đa dạng và phụ thuộc vào mục đích cụ thể của doanh nghiệp, chẳng hạn như:

• Mục tiêu đánh giá tiềm năng thị trường.
• Phát hiện cơ hội mới.
• Đánh giá và phân tích đối thủ cạnh tranh.
• Định hình chiến lược tiếp thị.

Để xác định rõ những mục tiêu này, doanh nghiệp cần hiểu rõ khách hàng, các đối thủ cạnh tranh cùng ngành đang làm gì, họ đã triển khai những gì để đạt được thành công, từ đó tìm ra hướng đi cho riêng mình, ít cạnh tranh và ít rủi ro hơn. 

2. Bước 2: Hiểu khách hàng mục tiêu

Bước quan trọng tiếp theo trong phân tích thị trường là hiểu rõ khách hàng mục tiêu của doanh nghiệp. Điều này đòi hỏi doanh nghiệp tìm hiểu và thu thập thông tin về các khía cạnh liên quan đến khách hàng để có cái nhìn toàn diện về hành vi tiêu dùng, nhu cầu, mong đợi và đặc điểm của khách hàng.

Để hiểu rõ khách hàng, doanh nghiệp cần thực hiện các bước sau:

• Nghiên cứu thị trường về các đặc điểm Demographic, hành vi tiêu dùng, sự thay đổi trong nhu cầu và xu hướng tiêu dùng.
• Xác định nhóm mục tiêu gồm độ tuổi, giới tính, thu nhập, sở thích, nhu cầu để tạo ra các nhóm khách hàng mục tiêu.
• Tạo hồ sơ khách hàng.
• Phân tích hành vi mua hàng.
• Theo dõi phản hồi của khách hàng.

3. Bước 3: Thu thập dữ liệu

Thu thập dữ liệu để phân tích thị trường dựa trên 2 cách khác nhau đó là nghiên cứu dữ liệu sơ cấp và nghiên cứu dữ liệu thứ cấp. Bằng cách kết hợp cả nghiên cứu dữ liệu sơ cấp và thứ cấp, doanh nghiệp có thể thu thập thông tin đa chiều và toàn diện về thị trường.

3.1. Nghiên cứu sơ cấp

Đây là quá trình thu thập dữ liệu mới từ các nguồn trực tiếp như khảo sát khách hàng, cuộc phỏng vấn, nhóm thảo luận, quan sát trực tiếp và thử nghiệm sản phẩm. Phương pháp này cho phép doanh nghiệp thu thập thông tin chính xác và chi tiết về khách hàng, thị trường và các yếu tố khác liên quan đến mục tiêu phân tích. 

Dữ liệu sơ cấp có thể được thu thập thông qua các công cụ như bảng câu hỏi, cuộc điều tra trực tuyến, cuộc phỏng vấn cá nhân hoặc nhóm, hoặc thông qua việc quan sát trực tiếp hoạt động tiêu dùng.

3.2. Nghiên cứu thứ cấp

Đây là quá trình thu thập dữ liệu từ các nguồn có sẵn như báo cáo thị trường, tài liệu nghiên cứu, số liệu thống kê và các nguồn thông tin trực tuyến. Dữ liệu thứ cấp đã được thu thập trước đó cho mục đích khác và có sẵn để sử dụng. 

Điều này có thể bao gồm các báo cáo nghiên cứu thị trường, báo cáo tài chính của các công ty cạnh tranh, dữ liệu về xu hướng tiêu dùng và dữ liệu demografic. Các nguồn dữ liệu thứ cấp có thể cung cấp cái nhìn tổng quan về thị trường và ngành công nghiệp mục tiêu.

4. Bước 4: Phân tích và đánh giá thị trường

Bước này tập trung vào việc phân tích và đánh giá thông tin đã thu thập được từ bước trước để hiểu rõ hơn về thị trường và các yếu tố ảnh hưởng đến doanh nghiệp. Doanh nghiệp cần phân tích hành vi khách hàng, đối thủ cạnh tranh, đánh giá môi trường kinh doanh và phân tích SWOT để xác định đâu là điểm mạnh, điểm yếu, thách thức cũng như cơ hội. 

Có thể thấy, quá trình phân tích thị trường đóng vai trò vô cùng quan trọng, giúp doanh nghiệp hiểu rõ khách hàng, vị thế cạnh tranh để từ đó lên chiến lược kinh doanh phù hợp và giảm thiểu chi phí. Mong rằng mọi thông tin được đề cập đến trong bài viết có thể là “kim chỉ nam” giúp doanh nghiệp dễ dành chinh phục được đỉnh cao của thành công.